Μαμούλιαν, Ρούμπεν

(Ruben Mamoulian, Τιφλίδα, Γεωργία 1897 – Λος Άντζελες 1987). Αμερικανός σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου. Ήταν αρμενικής καταγωγής. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας και θέατρο στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας με τον Γ. Βαχτάνγκοφ και τον Κ. Στανισλάφσκι. Το 1918 περιόδευσε στην Αγγλία με τον δικό του θίασο και το 1920 πήγε στο Λονδίνο, όπου παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και στη συνέχεια σκηνοθέτησε όπερες και μιούζικαλ. Το 1923 πήγε στις ΗΠΑ, όπου έγινε διευθυντής του Θεάτρου Ίστμαν του Ρότσεστερ. Το 1926 συνεργάστηκε με το θέατρο Guild της Νέας Υόρκης και ασχολήθηκε κυρίως με τη σκηνοθεσία σύγχρονων έργων. Στο Χόλιγουντ, όπου τον κάλεσαν, σκηνοθέτησε το Χειροκρότημα (Applause, 1930), μια από τις πρώτες ταινίες στις οποίες τα προβλήματα του ομιλούντος κινηματογράφου βρήκαν μια σωστή λύση στον τομέα της εκφραστικότητας. Από τις ταινίες που σκηνοθέτησε κατόπιν ξεχωρίζουν Οι δρόμοι της πόλης (City streets, 1931), Δρ. Τζέκιλ και κ. Χάιντ (Dr. Jekyll and Mr. Hyde, 1932), Βασίλισσα Χριστίνα (Queen Christina, 1933) με την Γκρέτα Γκάρμπο σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες της, και κυρίως η Μπέκι Σαρπ (Becky Sharp, 1935, βασισμένο στο κλασικό μυθιστόρημα του Γ. Θακερέι Vanity Fair), η πρώτη έγχρωμη ταινία με το σύστημα τεχνικολόρ, την οποία οι κριτικοί θεωρούν ως το καλύτερο έργο του σκηνοθέτη, σε ένα σύνολο 16 ταινιών. Συνέχισε με μερικές πολύ επιτυχημένες ανασκευές παλιότερων ταινιών, όπως Το σημάδι του Ζορό (The mark of Zorro, 1940) και Αίμα και άμμος (Blood and sand, 1941), και με σειρά μουσικών κωμωδιών μεταξύ των οποίων οι Καλοκαιρινές διακοπές (Summer holiday, 1948) και Ένα ζευγάρι μεταξωτές κάλτσες (Silk stockings, 1957) κ.ά. Από τις σκηνοθεσίες του για το θέατρο (όπου επέστρεφε κάθε φορά που ερχόταν σε σύγκρουση με το κατεστημένο του Χόλιγουντ, που δεν μπορούσε να κατανοήσει τις νεωτεριστικές αισθητικές του απόψεις) σταθμοί υπήρξαν τα μιούζικαλ Πόργκι και Μπες (Porgy and Bess, 1935, σε μουσική του Τζ. Γκέρσουιν), Οκλαχόμα (Oklahoma!, 1943), Καρουζέλ (Carousel, 1945) και Χαμένοι στα άστρα (Lost in the stars, 1949). Το 1982 βραβεύτηκε από την Ένωση Αμερικανών Σκηνοθετών για την εξέχουσα προσφορά του στον κινηματογράφο. Σκηνή από την ταινία «Ο δόκτορ Τζέκιλ», του Αμερικανού σκηνοθέτη Ρούμπεν Μαμουλιάν.